تعویض خاک گلدان - آموزش اصولی و گام به گام

خاک بستر اصلی رشد و پرورش گیاهان است و بافت، ترکیب و حضور مواد مغذی کافی در آن برای پرورش گیاهان آپارتمانی حائز اهمیت می‌باشد. گیاهان برای تامین مواد مغذی مورد نیاز و ادامه رشد نیازمند تعویض خاک می‌باشند و زمانی که ریشه‌ کاملاً در خاک توسعه یافته و فضا را پر کرده است باید گیاه به گلدانی بزرگ‌تر با خاک جدید منتقل گردد. در این مقاله به بررسی قدم به قدم و اصولی تعویض خاک گلدان خواهیم پرداخت.

خاک مناسب گیاهان آپارتمانی

خاک مناسب برای پرورش گیاهان با توجه به نوع گیاه، اندازه گیاه و شرایط اقلیمی و محیطی متفاوت می‌باشد. گیاهان مختلف برای رشد و توسعه ریشه به خاک با ترکیبات متفاوتی نیاز دارند. برای مثال کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها به خاک سبک با زهکشی عالی نیاز دارند. به طور کلی خاک مناسب باید دارای نفوذپذیری و خلل و فرج کافی جهت نفوذ ریشه‌ها باشد و علاوه بر این بتواند گیاه را محکم و صاف نگه دارد.

زهکشی خاک از اهمیت بالایی برخوردار است و خاک‌های سنگین با منافذ کم و زهکشی ضعیف سبب اختلال در تنفس ریشه شده و با پوسیدگی ریشه همراه هستند. خاک باید مواد مغذی کافی برای رشد گیاهان را در اختیار ریشه قرار دهد.

مناسب‌ترین خاک گلدان ترکیبی از برگ پوسیده، ماسه، خاک باغچه، کود حیوانی یا ورمی کمپوست در کنار بسترهای پیت ماس و کوکوپیت برای بعضی گیاهان می‌باشد که با رعایت نسبت‌های مناسب برای گیاهان آپارتمانی قابل استفاده می‌باشد.

نشانه‌های تعویض خاک گلدان

• خشک شدن زودهنگام خاک.
• بی­‌ثبات شدن گیاه در گلدان و کج شدن گیاه که نشانه کوچک بودن گلدان است.
• بیرون زدگی ریشه از سوراخ‌های انتهای گلدان و یا درهم پیچیدگی ریشه که تمام فضای گلدان را اشغال می‌کند.
• توقف رشد گیاه.
• تحلیل رفتن خاک همراه با بوی بد، لجن شدن و یا کپک‌­زدن خاک.

مراحل تعویض خاک گلدان

برای تعویض خاک گلدان ابتدا باید خاک و گلدان مناسب را از قبل تهیه کنید که در بسته‌بندی‌های مناسب در انواع فروشگاه‌های کشاورزی سم و کود، گلفروشی‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی عرضه می‌شوند.

مکانی مناسب برای تعویض خاک فراهم کنید و بهتر است یک روزنامه یا پلاستیک بر زمین قرار دهید. گلدان را برعکس در دست گرفته و با دست دیگر ساقه گیاه در سطح خاک را نگه دارید و لبه گلدان را آرام به سطحی بکوبید تا گیاه همراه با خاک به صورت قالبی از گلدان خارج شود.

با ظرافت و آرامی خاک‌های کهنه را از کنار ریشه جدا کنید. نیاز نیست تمام خاک از سطح ریشه جدا شود و فقط خاک‌های اضافی را جدا کنید و مراقب باشید ریشه‌ها آسیب نبینند. خاک جدید را مرطوب کرده و کمی از آن را در انتهای گلدان ریخته و گیاه را در آن قرار دهید و در ارتفاع تقریبی مناسب و در مرکز گلدان نگه دارید.

سپس گلدان را با خاک پر کنید و گلدان را چند مرتبه به زمین بکوبید تا خاک فشرده شود و با دست سطح خاک را کمی فشرده و متراکم کنید و در صورت کمبود خاک مجدد اضافه کنید تا گیاه محکم در خاک استقرار یابد. توجه کنید که فشردن بیش از حد سبب کاهش هوا در منافذ خاک می‌شود. بعد از تعویض خاک و گلدان، گیاه را به طور کامل آبیاری کنید به صورتی که آب از انتهای آن خارج شود و خاک کاملاً مرطوب و خیس شود و از دفعات بعد آبیاری به میزان لازم انجام دهید.

              

نکات تعویض خاک گلدان

• گیاه را یک روز قبل از تعویض خاک و گلدان آبیاری کنید.
• انتهای گلدان جدید را چک کنید تا سوراخ‌ها برای زهکشی باز باشند و در صورت بسته بودن، سه تا چهار سوراخ در انتهای گلدان ایجاد کنید.
• برخی گیاهان برای رشد و تولید پاجوش به گلدان کوچک و ریشه‌های گسترده نیاز دارند که در این زمان تعویض خاک و گلدان توصیه نمی‌شود.
• تعویض گیاهان آپارتمانی در هر زمانی امکان‌پذیر است و مختص فصل مشخصی نمی‌باشد، زیرا این گیاهان در شرایط داخل خانه و به دور از تغییرات آب و هوایی در حال پرورش می‌باشند.
• در انتخاب سایز و جنس گلدان جدید دقت کنید و قبل از کاشت آن را تمیز کنید تا عاری از قارچ و باکتری باشد.
• بعد از تعویض خاک گلدان می‌توانید با مصرف کودهای مناسب به تقویت گیاه کمک کنید.

گیاهان پس از تعویض خاک و گلدان دچار استرس و تنش می‌شوند، لذا از رسیدگی و ایجاد شرایط مناسب برای آنها غافل نشوید و آنها را در مکانی با نور مناسب به دور از تابش مستقیم خورشید و جریان هوا قرار دهید.