324
تاثیر موسیقی بر رشد گیاهان
آیا موسیقی بر رشد گیاهان تاثیر دارد؟ موسیقی بر روی چه گیاهانی تاثیر مثبت دارد؟ اصلاً آیا تاثیر موسیقی بر رشد گیاه تاثیر دارد؟ در این مقاله به تمامی این سوالات پاسخ می دهیم.
گیاهان موجوداتی زنده هستند که به محرک‌های بیرونی نظیر نور، دما و ... پاسخ می‌دهند. گیاهان به سمت نور می‌چرخند و آب، دما و جاذبه را حس می‌کنند و برخی گیاهان لمس شدن را حس کرده و جمع می‌شوند.
مکانیسم عمل در گیاهان گوشت‌خوار نیز نمونه بارزی از واکنش آن‌ها به لمس و به دام انداختن حشرات درون تله می‌باشد. موسیقی نیز می‌تواند تاثیری مشابه همین عوامل را بر رشد و پرورش گیاهان داشته باشد. در ادامه این مقاله از گلآریس به بررسی تاثیر موسیقی بر رشد گیاهان می‌پردازیم.
تنجش و گرایش در گیاهان
شاید گیاهان جاندارانی فاقد احساس باشند، ولی توسط فرآیندهایی به نام تنجش و گرایش به محرک‌های بیرونی پاسخ می‌دهند. گرایش در واقع واکنش گیاه به شرایط زندگی آن می‌باشد.
برای مثال تغییرات شرایط محیطی مانند کم یا زیاد شدن نور باعث واکنش گیاهان می‌شود که این واکنش با ریزش برگ‌ها، زرد شدن برگ و ... همراه است. واکنش گیاه به نور، آب و مواد مغذی کافی از مثال‌های بارز گرایش هستند. خم شدن، پیچ خوردن یا خزیدن به سمت نور نیز نتیجه پدیده گرایش هستند.
تنجش فرآیندی سریع است که در لحظه اتفاق می‌افتد. شکار حشرات توسط گیاهان گوشت‌خوار نمونه‌ای از فرآیند تنجش می‌باشد که بلافاصله پس از لمس حشره، برگ‌ها بسته شده و طعمه به دام می‌افتد. یا در گیاه (گل قهر) بلافاصله پس از لمس گیاه، برگ‌ها بسته شده و جمع می‌شوند.
تاثیر موسیقی بر رشد گیاهان
شاید شما هم درگیر این سؤال شده باشید که آیا موسیقی باعث افزایش رشد گیاهان می‌شود یا خیر؟ در سال 1962 یک گیاه‌شناس هندی با انجام آزمایش‌هایی در این زمینه نشان داد که پخش موسیقی سبب افزایش رشد 20 درصدی در گیاهان می‌شود.
او با پخش موسیقی توسط باندهای بزرگ در مزرعه نیز در مورد محصولات کشاورزی نظیر برنج و تنباکو نیز به نتایج مشابهی رسید. ممکن است گیاهان احساس نداشته باشند، اما قادر به درک شرایط محیطی خود هستند و تحقیقات نشان داده است که گیاهان قادر به درک محرک‌های حسی در سطح سلولی نیز می‌باشند.
تاثیر موسیقی بر حرکت پروتوپلاسم گیاه
به طور کلی انتقال صدا توسط امواج انجام می‌شود. این امواج سبب ارتعاش ذرات محیط شده و سرانجام به گوش می‌رسند. گیاهان سیستم شنوایی و گوش ندارند و این امواج توسط آن‌ها حس می‌شود. پروتوپلاسم ماده زنده و شفافی است که در گیاهان جریان دارد و سبب انتقال آب و مواد غذایی در سراسر موجودات زنده می‌شود. موسیقی‌های مختلف با طول موج‌های متفاوت سبب تغییر در حرکت پروتوپلاسم می‌شود.
تحقیقات نشان داده است که موسیقی سبک راک با تولید طول موج‌های بلندتر و ارتعاشات بیشتر سبب مرگ زودهنگام گیاه می‌شود. در مقابل موسیقی کلاسیک سبب افزایش متوسط حرکت پروتوپلاسم و افزایش رشد گیاهان می‌گردد.
مطالعات دانشگاه ملبورن نشان داده است که گیاهان از انرژی موسیقی لذت می‌برند و در معرض موسیقی‌هایی با فرکانس 115 تا 250 هرتز شاداب‌تر هستند. گیاهان همچنین حداکثر 1 تا 3 ساعت موسیقی در طول روز را ترجیح می‌دهند و ارتعاشات بیشتر را دوست ندارند. برخی موسیقی‌ها سبب باز ماندن منافذ گیاه به مدت زمان بیشتری می‌شوند که با گردش هوای بیشتر، رشد گیاه نیز افزایش می‌یابد.
انجام آزمایش‌های دیگری در گلخانه نشان داده است که پخش موسیقی‌های لایت و آرام سبب افزایش ضخامت و سرسبزی بوته‌های محصول می‌شود. اما گیاهانی که در معرض موسیقی‌های خشن و راک قرار گرفتند علائمی شبیه آبیاری بیش از حد از خود نشان می‌دادند.
موسیقی و گیاهان آپارتمانی
تحقیقات محقق آمریکایی بر تاثیر موسیقی‌های مختلف بر رشد گیاهان آپارتمانی نیز نشان داده است که گیاهانی که در معرض موسیقی آرام، کلاسیک و یا جاز هستند به سمت اسپیکر رشد کرده و حتی به پایه‌های آن پیچ می‌خورند. در مقابل گیاهانی که در معرض موسیقی راک هستند از اسپیکر فاصله گرفته و در جهت مخالف آن رشد می‌کنند.
مطالعات در زمینه تاثیر موسیقی بر رشد گیاهان همچنان با ابهامات و پرسش‌های زیادی همراه است. گل و گیاهان از لطیف‌ترین موجودان زنده کره زمین هستد و همان گونه که موسیقی غذای روح است برای گیاهان نیز در صورتی که سبب برهم ریختگی مایع سیتوپلاسمی آن‌ها نشود، صدمه‌ای برای گیاهان به همراه نخواهد داشت.